2022_GR_00099 - Toetreden tot het OFP Prolocus voor het beheer en de uitbetaling van een aanvullend pensioen voor contractuele medewerkers. - Beslissing

Vlaamse lokale besturen hebben steeds meer contractuele medewerkers. Zij krijgen na hun loopbaan een lager pensioen dan hun statutaire collega’s. Een stevig aanvullend pensioen (tweede pensioenpijler) is dan ook niet meer dan billijk om de pensioenkloof tussen statutaire en contractuele medewerkers te beperken.

Om te voorzien in een aanvullend pensioen voor werknemers moet een werkgever een beroep doen op een pensioeninstelling. Werkgevers mogen het aanvullend pensioen immers niet zelf organiseren, dit moet worden ‘geëxternaliseerd’. De pensioeninstelling int de bijdragen, belegt ze, berekent de aanvullende pensioenen en betaalt ze uit.

In 2010 lag de VVSG aan de basis van een groepsverzekering die de Vlaamse lokale besturen konden afsluiten bij Belfius Insurance en Ethias. Daarnaast waren er ook andere initiatieven, zoals OFP Provant, een pensioenfonds opgericht door de provincie Antwerpen dat de Antwerpse provinciale instellingen en ook enkele tientallen lokale besturen uit die provincie bedient. (OFP = Organisme voor de Financiering van Pensioenen). Vandaag zijn ruim 600 Vlaamse lokale besturen voor hun tweede pensioenpijler aangesloten bij het initiatief van de VVSG en de toenmalige RSZPPO: een groepsverzekering aangehouden bij Belfius Insurance en Ethias. Eind 2021 eindigde dit aanbod. In juni 2021 zegden Belfius Insurance en Ethias de lopende groepsverzekeringsovereenkomst op. Lokale besturen moeten vanaf 2022 dus dringend op zoek naar een nieuwe oplossing. VVSG ging op zoek naar een mogelijke oplossing voor lokale besturen die aangesloten zijn bij Belfius Insurance en Ethias. De VVSG koos  een pensioenfonds of IBP (instelling voor bedrijfspensioenvoorziening, IBP, ook wel OFP of Organisme voor de Financiering van Pensioenen genoemd). De belangrijkste reden is dat het via die weg mogelijk zou zijn om op termijn te komen tot één publieke speler voor aanvullende pensioenen in Vlaanderen. Bovendien is het potentiële aantal besturen-werkgevers (meer dan 600) en contractanten (meer dan 75 000) groot genoeg om een kostenefficiënt systeem uit te bouwen.

Na onderhandelingen met de VVSG, werd OFP Provant omgevormd tot OFP Prolocus (een instelling voor bedrijfspensioenvoorziening met ondernemingsnummer 0809.537 155), een pensioenfonds waarbij alle lokale besturen van het Vlaamse Gewest kunnen toetreden. 

Door de toetreding bij een IBP is het bestuur meer betrokken bij het beheer van zijn pensioenfinanciering, in tegenstelling tot een groepsverzekering, omdat het bestuur een vertegenwoordiger in de algemene vergadering van OFP Prolocus afvaardigt en naast controlebevoegdheid ook de mogelijkheid heeft om - indien nodig - punten op de agenda van de algemene vergadering te zetten. In tegenstelling tot een groepsverzekering streeft een IBP geen winsten na ten voordele van de organisatie zelf. Bovendien heeft een IBP ruime beleggingsmogelijkheden, zodat een ruimer rendement mogelijk is dan in een tak 21 verzekering, zonder dat dit enige garantie inhoudt op een 'hoog' rendement.

Een bestuur kan toetreden tot OFP Prolocus zonder overheidsopdracht vermits aan de voorwaarden van een in house opdracht voldaan zijn:

• het bestuur oefent toezicht uit op OFP Prolocus zoals op haar eigen diensten aangezien ze lid wordt van de algemene vergadering;
• meer dan 80% van de activiteiten van de OFP Prolocus behelst de uitvoering van taken die zijn toegewezen door de controlerende overheden, nl. het voorzien in aanvullende pensioenen voor lokale en provinciale besturen; 
• er is geen directe participatie van privékapitaal  in de OFP Prolocus;
• OFP Prolocus zelf is onderworpen aan de wetgeving op de overheidsopdrachten.

Verder zijn er nog een aantal belangrijke kenmerken van het pensioenfonds Prolocus:

• OFP Prolocus zal, in het verlengde van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen, zwaar inzetten op het duurzaam karakter van zijn beleggingen.
• Het aanbod van OFP Prolocus vereist geen werknemersbijdragen, net zoals de groepsverzekering die tot eind 2021 werd aangehouden bij Ethias en Belfius Insurance en voorziet in een overlijdensdekking en een kapitaalsuitkering.
• Een  zogeheten “steprate” bijdrage is mogelijk. Dit houdt in dat  het  mogelijk is om op het gedeelte van het loon dat boven het maximumplafond voor de berekening van het wettelijke pensioen uitkomt, een hogere toezegging te doen om zo het verschil tussen een statutair pensioen en een wettelijk pensioen verder te verkleinen.
• Er bestaan drie soorten pensioenplannen (defined benefit of vaste prestaties, cash balance en defined contribution of vaste bijdragen) maar  de voorgestelde formule is  een vastebijdragenplan. Dit houdt in dat de werkgever belooft een bepaalde bijdrage (een bijdrage uitgedrukt als een percentage van het aan de RSZ onderworpen brutoloon) te betalen zonder vastgesteld rendement. De behaalde rendementen worden toegekend conform het kaderreglement.
• Het bestuur moet de vastgestelde bijdrage minimum betalen. Wanneer het wettelijk minimumrendement niet behaald wordt, zal het bestuur bijkomende bijdragen moeten betalen. Immers, in elk geval moet voor de aangeslotenen het wettelijk minimum rendement (momenteel 1,75% voor actieve aangeslotenen, 0% voor passieve aangeslotenen) behaald worden.
• Als bijkomende veiligheid moet elk aangesloten bestuur, de eerste vijf jaar, bovenop de middelen nodig voor de pensioentoezegging, voorzien in een extra prefinanciering van 5 % om zo de kans op het betalen van bijkomende bijdragen te verkleinen. Deze prefinanciering blijft ter beschikking van het bestuur ter financiering van latere bijdragen.
• Elk bestuur kan met andere rechtspersonen waarmee ze nauwe banden heeft (AGB’s, OCMW, Zorgbedrijf) een MIPS-Groep vormen.
• MIPS staat voor 'Multi-inrichters pensioenstelsel'. Door toe te treden tot een zogenaamde MIPS-groep kunnen besturen enkele door de wet bepaalde gevolgen van de beëindiging van de arbeidsovereenkomst opvangen. Binnen een MIPS-groep is interne mobiliteit voor het personeel mogelijk zonder dat dit gevolgen heeft voor de pensioentoezegging van het personeelslid. Binnen een  MIPS-groep speelt immers onderlinge solidariteit. Concreet:
  • Een werknemer-contractant die ontslag neemt bij het gemeentebestuur om te gaan werken bij het OCMW of autonoom gemeentebedrijf van de eigen gemeente, wordt voor de berekening van het aanvullende pensioen in de gemeente beschouwd als een 'slaper'. Dat betekent dat de zogenaamde 'WAP-garantie' van (vandaag) 1,75% voor een actieve aangeslotene voor hem of haar niet verder geldt voor de bij de gemeente intussen opgebouwde pensioenreserves: de slaper valt terug op een WAP-garantie van 0% per jaar. Zijn of haar individuele rekening bij de gemeente wordt alleen nog aangevuld met het toegekende rendement. Uiteraard zal voor die werknemer bij het OCMW of AGB een nieuwe individuele rekening worden geopend, waarop weer wel de WAP-garantie van 1,75% voor de jaren als actieve aangeslotene geldt. Als de betrokken besturen behoren tot één MIPS-groep, worden mensen die binnen de MIPS-groep van werk veranderen, niet als uittreders en nieuwe aangeslotenen beschouwd, maar blijft alles gewoon doorlopen alsof het om één en dezelfde werkgever gaat.
  • Een werkgever-bestuur is verplicht om bij te passen wanneer bij pensionering de individuele rekening minder middelen bevat dan de WAP-garantie waarop de werknemer voor de actieve jaren recht heeft. Zeker voor een klein bestuur (bv. een AGB met slechts drie werknemers van wie er twee ongeveer gelijktijdig met pensioen gaan) is dat risico niet denkbeeldig. Binnen OFP Prolocus zullen besturen die behoren tot een 'MIPS-groep' onderling solidair zijn: ze kunnen dus voor de WAP-garantie een beroep doen op elkaars vrije reserves, wat de kans op een extra tussenkomst een stuk kleiner maakt. Die solidariteit onder de leden van een 'MIPS-groep' geldt trouwens voor alle financiële verplichtingen ten aanzien van OFP Prolocus, dus ook als bv. een van de leden de bijdragen niet betaalt.

Enkele belangrijke opmerkingen:

• Toetreden tot een 'MIPS-groep' is een vrijwillige keuze die besturen maken wanneer ze toetreden tot OFP Prolocus.
• Alleen besturen met identiek dezelfde pensioentoezegging kunnen een 'MIPS-groep' vormen. 
• Alle deelnemende besturen van een 'MIPS-groep' zijn elk voor zich lid van de algemene vergadering van OFP Prolocus, met dus elk een eigen stem. Ze kunnen uiteraard wel een gezamenlijke permanente vertegenwoordiger aanstellen, die dan over verschillende stemmen beschikt, op voorwaarde dat de vertegenwoordiger met elk van de entiteit(en) een juridische band heeft.
• De kosten voor de werking van OFP Prolocus voor 2022 worden forfaitair vastgelegd op 1 000 euro per jaar per werkgever en 10 euro per jaar per aangeslotene. Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd tot en met 2024. Nadien zal een meer stabiel systeem van kostenvergoeding worden uitgebouwd, gebaseerd op de werkelijke kosten enerzijds en het werkelijke aantal aangesloten besturen en medewerkers anderzijds.

In bijlage worden de statuten, de beheersovereenkomst, het financieringsplan (algemeen luik en specifiek luik VVSG), de Verklaring inzake Beleggingsbeginselen (algemeen luik en specifiek luik VVSG), het Kaderreglement en het bijzonder pensioenreglement, de toetredingsakte opgenomen.

De beslissingen aangaande de toetredingsmodaliteiten, werden opgemaakt in samenwerking met het Zorgbedrijf Vilvoorde.

Het toetredingsbesluit werd voorgelegd aan de vakbond, hetgeen resulteerde in een protocol van akkoord.

• Besluit van de Vlaamse Regering van 7 december 2007 houdende de minimale voorwaarden voor de personeelsformatie, de rechtspositieregeling en het mandaatstelsel van het gemeentepersoneel en het provinciepersoneel en houdende enkele bepalingen betreffende de rechtspositie van de secretaris en de ontvanger van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, zoals gewijzigd.
• Gemeenteraadsbesluit van 29 april 2019 betreffende het vaststellen van de rechtspositieregeling voor het personeel van het stadsbestuur Vilvoorde en het OCMW van Vilvoorde, zoals gewijzigd.